Wikipedia:Strona główna
Witaj w Wikipedii,
wolnej encyklopedii, którą każdy może redagować.
1 490 426 artykułów, w tym 4274 wyróżnione
Nauki ścisłe i przyrodnicze • Nauki społeczne i humanistyczne • Technika • Geografia • Historia • Kultura • Społeczeństwo • Sport • Religia • Polska Więcej portali • Indeks haseł • Przegląd kategorii
Weź udział w Miesiącu Wyróżnionego Artykułu – inicjatywie polegającej na poprawie jakości artykułów i ilustracji!
Czy wiesz…
Z nowych i ostatnio rozbudowanych artykułów w Wikipedii:
_(8465167320).jpg)
…gdzie znajduje się czubek hawajki czubatej (na ilustracji)?
…w której rodzinie torbaczy obserwowano hibernację?
…że Indianie wykorzystywali sproszkowane korzenie Leucocrinum montanum do robienia okładów na rany i obrzęki?
…które ziarnojadki żywią się owocami drzew z rodzaju cekropka?
…gdzie odlano trzy dzwony dla katedry św. Szczepana w Pasawie?
…jaki aspekt systematyki purpurka ognistego stanowi gorący temat?
…wizerunek której wieży widnieje na kanadyjskim banknocie 20-dolarowym?
…w której wrocławskiej kamienicy mieściła się dawniej żydowska szkoła religijna?
…ile osób uczestniczyło w największym marszu głodowym 30 lipca 1981 w Łodzi?
Wydarzenia
- Pandemia COVID-19: 21 września liczba potwierdzonych zachorowań na całym świecie przekroczyła 230 milionów osób, a liczba zgonów to ponad 4,7 miliona (21 września)
- Zakończyły się ME w piłce siatkowej mężczyzn; zwyciężyła w nich reprezentacja Włoch (19 września)
Zmarli: Zbigniew Galperyn • Edward Janiak • Orlando Martínez • Jüri Tamm • Abd al-Kadir Bensalah • Willie Garson • Muhammad Husajn Tantawi (na zdjęciu) • Jan Jindra • Sylvano Bussotti • Jimmy Greaves • Mario Camus • Abd al-Aziz Buteflika • Alfonso Sastre • Alfred Miodowicz • Jane Powell • Dušan Ivković
Rocznice
24 września: imieniny obchodzą m.in.: Amata, Gerard i Tomir; dzień niepodległości Gwinei Bissau
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1541 – zmarł niemiecki lekarz, chemik i filozof Paracelsus
- 1621 – w czasie obrony Chocimia zmarł hetman wielki litewski i wojewoda wileński Jan Karol Chodkiewicz
- 1821 – urodził się poeta Cyprian Kamil Norwid (na portrecie), za życia niezauważony dziwak i samotnik, odkryty na nowo i doceniony po latach (m.in. za sprawą Zenona Przesmyckiego ps. „Miriam”)
- 1896 – urodził się kompozytor i dyrygent Tadeusz Sygietyński, twórca zespołu „Mazowsze”
- 1936 – urodził się Jim Henson (na fotografii), amerykański plastyk i lalkarz, twórca „Muppetów”
- 1991 – wydana została płyta Nevermind, drugi album studyjny amerykańskiego zespołu grunge'owego Nirvana
- 1996 – w Nowym Jorku przedstawiciele pięciu mocarstw atomowych podpisali traktat o całkowitym zakazie prób z bronią jądrową
Artykuł na medal
Salamandra olbrzymia chińska – gatunek płaza ogoniastego z rodziny skrytoskrzelnych, największy żyjący współcześnie płaz świata. Opisywany w chińskich legendach i księgach od czasów starożytnych, dla świata zachodniego zbadany i opisany po raz pierwszy w 1869 roku przez Armanda Davida. Pozycja taksonomiczna gatunku jest niepewna, potencjalnie stanowi zbiór kilku gatunków bliźniaczych. Płaz ten osiąga rozmiary do 1,8 metra długości i masę ponad 60 kilogramów. Cechuje się mocno zbudowanym, spłaszczonym ciałem i długim ogonem, a także prymitywną budową szkieletu. Jest to gatunek krytycznie zagrożony – populacja znacząco maleje począwszy od lat 50. XX wieku. Zagraża mu głównie gospodarka rabunkowa, a także utrata i modyfikacja środowiska oraz zmiany klimatu. Do najważniejszych działań ochronnych należą reintrodukcja oraz ochrona in situ polegająca głównie na tworzeniu rezerwatów przyrody. Czytaj więcej…
Dobry artykuł
Metabolizm – całokształt reakcji chemicznych oraz związanych z nimi przemian energii zachodzących w żywych komórkach, stanowiący podstawę wszelkich zjawisk biologicznych. Procesy te pozwalają komórce na wzrost i rozmnażanie, zarządzanie swoją strukturą wewnętrzną oraz odpowiadanie na bodźce zewnętrzne. Reakcje chemiczne składające się na metabolizm są zorganizowane w szlaki metaboliczne. Są to szeregi reakcji, w których produkty jednej reakcji są używane jako substraty kolejnej reakcji, a w przekształceniach tych zwykle udział biorą enzymy. Enzymy pozwalają na przeprowadzenie reakcji, które w praktyce nie zaszłyby bez ich udziału, ponieważ byłyby termodynamicznie niekorzystne. Ich działanie polega na obniżaniu energii aktywacji i zwiększaniu szybkości reakcji, sprzęganiu ich z reakcjami spontanicznymi wyzwalającymi energię. Enzymy pozwalają na regulację szlaków metabolicznych w odpowiedzi na zmiany warunków wewnątrz komórki lub sygnały pochodzące spoza komórki. Genetycznie uwarunkowane możliwości metaboliczne danego organizmu decydują o zakwalifikowaniu danej substancji jako „przydatnej” lub „nieprzydatnej”, jej użyciu oraz przetworzeniu. Czytaj więcej…
Siostrzane projekty Wikipedii
Siostrzane projekty Wikipedii
Wikiwersytet
Wolna edukacja
Wikibooks
Wolne podręczniki
Wikiźródła
Wolna biblioteka
Wikipodróże
Informacje turystyczne
Organizacja i promocja Wikimediów
Organizacja i promocja Wikimediów
Wikimedia Foundation ponosi prawną i techniczną odpowiedzialność za Wikipedię.
Wikimedia Polska promuje i wspiera tworzenie Wikipedii w Polsce.
Meta-Wiki jest miejscem koordynacji wszystkich projektów Wikimedia.
Jeżeli jesteś nowym użytkownikiem Wikipedii, możesz znaleźć pomoc u innych członków społeczności, m.in. u przewodników czy administratorów. Poznaj też inne formy kontaktu z wikipedystami.