Bolesław Fichna
| ||
![]() | ||
Data i miejsce urodzenia | 23 lutego 1891 Łódź | |
Data i miejsce śmierci | 22 kwietnia 1945 KL Flossenbürg | |
Przebieg służby | ||
Siły zbrojne | ![]() ![]() | |
Główne wojny i bitwy | I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka | |
Późniejsza praca | polityk | |
Odznaczenia | ||
![]() ![]() ![]() ![]() |
Bolesław Fichna ps. „Semen”, „Aleksander Semen”, „Bolesław” (ur. 23 lutego 1891 w Łodzi, zm. 22 kwietnia 1945 w KL Flossenbürg[1][2]) – polski prawnik, adwokat, działacz polityczny okresu dwudziestolecia międzywojennego, poseł na Sejm Ustawodawczy (1919–1922) i III kadencji (1930–1935) oraz senator RP V kadencji (1938–1939), zastępca członka Rady Obrony Państwa w 1920 roku[3], członek Koła Parlamentarnego Obozu Zjednoczenia Narodowego w 1938[4].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w rodzinie Franciszka, rzemieślnika, i Antoni z Mecnerów. Był starszym bratem Alfonsa, który poległ 5 listopada 1915 pod Wielkim Miedwieżem, jako szeregowiec 4. kompanii V batalionu 7 pułku piechoty[5].
Naukę rozpoczął w Gimnazjum Męskim przy ul. Mikołajewskiej, obecnym III LO im. Tadeusza Kościuszki w Łodzi[6]. W 1905 roku uczestniczył w strajku szkolnym oraz przystąpił do PET (w latach 1908–1910 był jej przywódcą w Łodzi), był również jednym z założycieli i przywódców „Zarzewia”[2]. W 1910 roku został wydalony z Królestwa Polskiego[2], a maturę zdał po powrocie w I Liceum Ogólnokształcącym im. Mikołaja Kopernika – był jednym z sześciu uczniów, którzy w 1911 jako pierwsi zdali maturę w tym renomowanym liceum[7]. Następnie studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie[6], gdzie należał do „Znicza”[2].
W latach 1914–1916, jako legionista Józefa Piłsudskiego, brał udział w walce o niepodległość Polski[6] – był jednym z tych, którzy 6 sierpnia 1914 pod wodzą Marszałka wyruszyli z krakowskich Oleandrów[8]. 18 sierpnia został adiutantem I batalionu. 9 października został mianowany podporucznikiem. 1 listopada został wyznaczony na stanowisko zastępcy komendanta 3. kompanii, a następnie komendanta plutonu w 4. kompanii VI batalionu 7 pułku piechoty. 18 listopada został ciężko ranny w bitwie pod Krzywopłotami[5].
Do Łodzi powrócił w 1916 jako oficer Legionów Polskich. Od 1917 był komendantem Polskiej Organizacji Wojskowej w Łodzi. W roku 1918 obronił doktorat w Uniwersytecie Jagiellońskim[2]. W czasie wojny polsko-bolszewickiej jako ochotnik wstąpił do wojska. Został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 w korpusie oficerów rezerwy piechoty. W 1922 posiadał przydział w rezerwie do 3 pułku piechoty Legionów[9]. W 1934 roku, jako kapitan pospolitego ruszenia piechoty pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Łódź Miasto II. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr IV. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[10].
Po wojnie powrócił do Łodzi. Był działaczem Narodowego Związku Robotniczego oraz posłem na Sejm Ustawodawczy (1919–1922)[6][2]. W latach 1923–1927 był przewodniczącym łódzkiej rady miejskiej[7] – z jego inicjatywy rada podjęła uchwałę o budowie w tym mieście Grobu Nieznanego Żołnierza[6]. Działał m.in. w Rotary Club[11], akademickim Towarzystwie Oświaty Ludowej oraz Polskich Drużynach Strzeleckich[7]. Od 1924 prowadził w Łodzi praktykę adwokacką[2]. W latach 1930–1935 był posłem na Sejm III kadencji z listy BBWR, a w 1938 roku został senatorem RP V kadencji (1938–1939)[2] z ramienia Obozu Zjednoczenia Narodowego[6]. W 1936 roku był jednym z założycieli Towarzystwa Przyjaciół Łodzi[12].
W lipcu 1939, podczas tzw. „uroczystości grunwaldzkich”, wygłosił w Łodzi, na pl. Wolności, kilkunastominutowe patriotyczne przemówienie, którego nagranie się zachowało[13], w którym wezwał łodzian do obrony przed Niemcami[7]. W tym czasie mieszkał przy ul. Nawrot 7.
Od 1940, w czasie okupacji niemieckiej, działał w Warszawie w podziemiu, był działaczem Konwentu Organizacji Niepodległościowych i jego reprezentantem w Społecznym Komitecie Antykomunistycznym[2]. Po powstaniu warszawskim trafił do obozu koncentracyjnego w Dachau, a następnie do Flossenbürga[6], gdzie zginął podczas likwidacji obozu[2].
W 1992 marszałek Sejmu Wiesław Chrzanowski odsłonił na budynku sejmowym tablicę z 296 nazwiskami posłów i senatorów poległych podczas II wojny światowej, na której znajduje się nazwisko Bolesława Fichny[7].
Publikacje[edytuj | edytuj kod]
- Cztery lata pracy w samorządzie (1923–1927) (1927)[14]
- Z dni chmurnych i górnych. Wspomnienia (1929)[15]
- Dzień 11 listopada 1918 w Łodzi[16] (1938)[2]
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari[2][6][7]
- Krzyż Niepodległości – 7 lipca 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[a][17]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski[2][7]
- Krzyż Walecznych[2][7]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Marcin Markowski w artykule Nowa ulica w Łodzi. Bohatera, którego... nikt nie zna, opublikownym w Gazecie Łódź, podaje Krzyż Niepodległości z Mieczami.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Fichna Bolesław, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2019-04-07] .
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Bolesław Fichna (pol.). sejm.gov.pl. [dostęp 2012-04-28].
- ↑ Piotr Krzysztof Marszałek, Rada Obrony Państwa z 1920 roku: studium prawnohistoryczne, Wrocław 1995, s. 72.
- ↑ Prace parlamentarne O.Z.N. 1938/39 r., Warszawa 1939, s. 40.
- ↑ a b Wykaz Legionistów ↓.
- ↑ a b c d e f g h Bolesław Fichna (pol.). uml.lodz.pl. [dostęp 2012-04-28].
- ↑ a b c d e f g h Marcin Markowski: Nowa ulica w Łodzi. Bohatera, którego... nikt nie zna (pol.). lodz.gazeta.pl, 2012-04-26. [dostęp 2012-04-28].
- ↑ Bolesław Fichna (pol.). niepodleglosc.nck.pl. [dostęp 2012-04-30].
- ↑ Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 65.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 252, 904.
- ↑ Kluby Rotary w Łodzi (pol.). rotary.lodz.pl. [dostęp 2012-04-28].
- ↑ Historia Towarzystwa Przyjaciół Łodzi (pol.). tplodzi.republika.pl. [dostęp 2012-04-30].
- ↑ Archiwum Polskiego Radia w Łodzi; kopia w Narodowym Instytucie Audiowizualnym w Warszawie.
- ↑ Bolesław Fichna , Cztery lata pracy w samorządzie : (r. 1923-1927), polona.pl [dostęp 2020-06-12] .
- ↑ Bolesław Fichna , Z dni chmurnych i górnych : wspomnienia. Cz. 1., polona.pl [dostęp 2020-06-12] .
- ↑ Bolesław Fichna , Dzień 11 listopada 1918 r. w Łodzi : (ze wspomnień uczestników), polona.pl [dostęp 2020-06-13] .
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 156, poz. 227.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Alfabetyczny spis oficerów rezerwy. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922-05-01.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1934. [dostęp 2016-06-11].
- Ulica Fichny, a może nawet plac?. „Gazeta Wyborcza Łódź”, s. 7, 27 kwietnia 2012. ISSN 0860-908x.
- Bolesław Fichna. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2017-12-10].
- Absolwenci Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Politycy Obozu Zjednoczenia Narodowego
- Członkowie Konwentu Organizacji Niepodległościowych
- Członkowie Narodowego Związku Robotniczego
- Członkowie Polskich Drużyn Strzeleckich
- Członkowie Towarzystwa Oświaty Ludowej
- Kapitanowie piechoty II Rzeczypospolitej
- Ludzie urodzeni w Łodzi
- Ochotnicy w wojnie polsko-bolszewickiej
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)
- Ofiary KL Flossenbürg
- Oficerowie piechoty Legionów Polskich 1914–1918
- Polscy adwokaci
- Polskie ofiary niemieckich obozów koncentracyjnych
- Posłowie na Sejm III kadencji (1930–1935)
- Posłowie na Sejm Ustawodawczy (1919–1922)
- Powstańcy warszawscy
- Senatorowie V kadencji (1938–1939)
- Uczestnicy bitwy pod Krzywopłotami 1914
- Urodzeni w 1891
- Więźniowie KL Dachau
- Zastępcy członków Rady Obrony Państwa (1920)
- Zmarli w 1945
- Żołnierze Wojska Polskiego straceni przez Niemcy nazistowskie
- Uczestnicy strajków szkolnych w Królestwie Kongresowym (1905–1908)
- Oficerowie 5 Pułku Piechoty Legionów