Sadyr Dżaparow
| ||
 Sadyr Dżaparow (2020) | ||
| Pełne imię i nazwisko | Sadyr Nurgodżojewicz Dżaparow | |
| Data i miejsce urodzenia | 6 grudnia 1968 Keng-Suu | |
 Prezydent Kirgistanu (p.o.)
| ||
| Okres | od 15 października 2020 do 14 listopada 2020 | |
| Przynależność polityczna | Mekencził | |
| Poprzednik | Sooronbaj Dżeenbekow | |
| Następca | Talant Mamytow | |
| Premier Kirgistanu
| ||
| Okres | od 10 października 2020 do 14 listopada 2020 | |
| Przynależność polityczna | Mekencził | |
| Poprzednik | Kubatbek Boronow | |
| Następca | Artem Nowikow | |
Sadyr Nurgodżojewicz Dżaparow (kirg. Садыр Нургожоевич Жапаров, ur. 6 grudnia 1968 w Keng-Suu) – kirgiski polityk, deputowany do Rady Najwyższej, od 10 października do 14 listopada 2020 premier Kirgistanu, od 15 października do 14 listopada 2020 pełniący obowiązki prezydenta Kirgistanu, prezydent elekt Kirgistanu.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
W 1986 wstąpił do Kirgiskiej Narodowej Akademii Kultury Fizycznej i Sportu. W latach 1987–1989 odbywał służbę w Armii Radzieckiej, gdzie służył w Nowosybirsku jako dowódca w oddziale telekomunikacyjnym. Po zakończeniu służby w wojsku powrócił do nauki w akademii, którą ukończył w 1991. W 2006 został absolwentem prawa na Kirgisko-Rosyjskim Uniwersytecie Słowiańskim im. Borysa Jelcyna w Biszkeku.
Karierę polityczną rozpoczął po tulipanowej rewolucji w 2005. W marcu 2005 został deputowanym do Rady Najwyższej. Był bliskim współpracownikiem i doradcą prezydenta Kurmanbeka Bakijewa, obalonego w wyniku rewolucji z 2010[1]. Dżaparow wystartował w wyborach parlamentarnych z października 2010, z ramienia partii Ata-Dżurt, zdobywając ponownie mandat deputowanego[1]. W 2012 kierował nacjonalizacją kopalni złota Kumtör w obwodzie issykkulskim, co spowodowało jego proces sądowy i skazanie w marcu 2013 na półtora roku więzienia[1]. Dżaparow został zwolniony w czerwcu 2013[2]. Po zwolnieniu, 27 czerwca 2013 miał kierować uprowadzeniem Emiłbeka Kaptagajewa, w wyniku czego zbiegł na Cypr, skąd powrócił do Kirgistanu w 2017[1][3]. Za udział w rzekomym porwaniu Kaptagajewa został skazany na 11 lat i 6 miesięcy więzienia[1][4].
W październiku 2020, w wyniku protestów społecznych przeciwko wynikom wyborów parlamentarnych Dżaparow został zwolniony z więzienia, a następnie objął funkcję premiera i tymczasowego prezydenta[5][6][7][8].
10 stycznia 2021 w wyborach prezydenckich został wybrany prezydentem Kirgistanu z wynikiem 79%[9].
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Dżaparow jest żonaty z Ajgul Dżaparową, z d. Asanbajewą, która jest od niego młodsza o pięć lat[10]. Mają czwórkę dzieci, a ich najstarszy syn Dastan, zginął 26 sierpnia 2019 od obrażeń odniesionych w wypadku samochodowym[11][12]. Gdy odsiadywał wyrok, zmarli jego rodzice, ojciec w październiku 2017, a matka w marcu 2019[13].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Nowosti, Биография Садыра Жапарова, ria.ru, 6 października 2020 [dostęp 2021-01-22] (ros.).
- ↑ Nurija Ryskułowa, Суд оправдал лидеров «Ата-Журта» [+ видео], kloop.kg, 17 czerwca 2013 [dostęp 2021-01-22] (ros.).
- ↑ Почему осужденного Садыра Жапарова так продвигают в премьер-министры и как он стал так популярен среди некоторых протестующих, kloop.kg, 7 października 2020 [dostęp 2021-01-22] (ros.).
- ↑ Ludwika Włodek, Kirgiska demokracja mafijna, czyli jak klany robią politykę, new.org.pl, 8 stycznia 2021 [dostęp 2021-01-22] (pol.).
- ↑ Ivan Nechepurenko, Kyrgyzstan in Chaos After Protesters Seize Government Buildings, nytimes.com, 6 października 2020 [dostęp 2021-01-22] (ang.).
- ↑ Florian Coppenrath, Pia de Gouvello, De détenu à chef du gouvernement: avec Sadyr Japarov, le Kirghizstan a un nouveau Premier ministre à la légitimité douteuse, novastan.org, 11 października 2020 [dostęp 2021-01-22] (fr. • niem.).
- ↑ Ayzirek Imanaliyeva, Peter Leonard, Seizure of Kyrgyzstan nears completion as president steps down, eurasianet.org, 15 października 2020 [dostęp 2021-01-22] (ang.).
- ↑ Ajgul Kuvatova, Спикер Канат Исаев отказался от полномочий и. о. президента, 24.kg, 15 października 2020 [dostęp 2021-01-22] (ros.).
- ↑ Agnieszka Pikulicka-Wilczewska, Japarov on course for landslide victory in Kyrgyzstan election, aljazeera.com, 10 stycznia 2021 [dostęp 2021-01-22] (ang.).
- ↑ Marina Mirosznik, Супруга Жапарова Айгуль: Садыр - не романтик, kaktus.media, 11 stycznia 2021 [dostęp 2021-01-22] (ros.).
- ↑ Садыр Жапаровдун уулунун жанында кыз дагы болгон, абалы орточо, sputnik.kg, 26 sierpnia 2019 [dostęp 2021-01-22] (kirg.).
- ↑ Садыр Жапаровдун уулу кабылган жол кырсыктын видеосу, sputnik.kg, 26 sierpnia 2019 [dostęp 2021-01-22] (kirg.).
- ↑ Dina Masłowa, 8 скандалов с Садыром Жапаровым, о котором многие позабыли, kaktus.media, 25 marca 2017 [dostęp 2021-01-22] (ros.).
| |||||||||||
